هدف از این نوشتار تحقیق درباره ساختار سازمانی می باشد.

ساختار سازماني روش و رویه ای است که به وسیله آن فعالیت های سازمان تقسیم، سازماندهی و هماهنگ می شوند (رابینز و جاج ، 2009). به علاوه توزيــع قــدرت در سازمان را نشــان مي دهد و نه تنها يك سازوكار هماهنگي است بلكه فرايندهاي سازماني را تحت تأثير قرار مي دهد. ساختار سازماني بر الگوهاي روابط دروني سازمان، اختيــارات و ارتباطات دلالت دارد (فردریکسون ، 1986).سازمان ها ابعاد ساختاری گوناگونی دارند. از جمله ابعاد ساختار اجتماعی سازمانها که در  نظریه پردازی های امروزین مدرنیست ها نیز یافت می شود، سه عنصر پیچیدگی، تمرکز و رسمیت است (هچ ، 1387). منظور از پیچیدگی، تعداد کارها یا سیستم‌های فرعی است که در درون یک سازمان انجام می‏شود یا وجود دارد (دفت، 1387). رسمیت، به حدی که قوائد، مقررات، خط مشی ها و رویه ها در سازمان اعمال می شود، اشاره دارد و تمرکز، پاسخ به سوال "در چه سطحی در سازمان تصمیم گیریمی شود؟" را نشان می دهد (هچ، 1387).به طور کلی ساختار سازمانی مشتمل بر ابعاد و عناصری است که بیان کننده ی ویژگی های خاص هر سازمان می باشد.

ساختار سازمانی مشتمل بر ابعاد و عناصری است که بیان کننده ی ویژگی های خاص هر سازمان است. با این وجود هر کس از منظری به آن پرداخته است.از جمله آن، می توان به ابعاد افقی و عمودی ساختار اشاره داشت. بعد عمودی نشاندهنده سلسله مراتب سازمانی و حیطه کنترل است. بعد افقی همان نحوه تقسیم کار در سازمان است (رضائیان، 1384). رابینز (1386) استراتژی سازمان، تکنولوژی، اندازه ی سازمان و نامطمئن بودن محیط را از جمله عوامل تشکیل دهنده ی ساختار سازمانی می داند. ابعاد دیگر که در نظریه پردازی های امروزین مدرنیست ها نیز یافت می شود، سه عنصر پیچیدگی، تمرکز و رسمیت است (هچ،1387؛ دفت،1387؛ رابینز، 1378؛ علاقه بند،1384). منظور از پیچیدگی، تعداد کارها یا سیستم‌های فرعی است که در درون یک سازمان انجام می‏شود یا وجود دارد (دفت،1387). رسمیت، به حدی که قوائد، مقررات، خط مشی ها و رویه ها در سازمان اعمال می شود، اشاره دارد و تمرکز، پاسخ به سوال "در چه سطحی در سازمان تصمیم گیریمی شود؟" را نشان می دهد (هچ، 1387، 269).

 بر اساس تحقیقاتی که در حوزه سازمان های آموزشی گردیده هوی و سویتلند ساختار سازمان را دارای دو بعد رسمیت و تمرکز دانستند (2000، 2001). هوی و میسکل (2005 و 2008) نیز با بسط تحقیقات پیشین دو بعد فرایند و زمینه را هم به آن اضافه نمودند و در نهایت چهار بعد رسمیت، تمرکز، فرایند و زمینه برای ساختار برشمردند. رسمیت، مجموعه قوانین و مقررات و رویه های جاری در سازمان است. تمرکز در بردارنده سلسله مراتب سازمانی و قدرت تصمیم گیری است، فرایند بیانگر نحوه اتخاذ تصمیمات سازمانی و حل مسائل سازمانی است و زمینه معرف ویژگی های زمینه ای نظیر میزان اعتماد، صداقت و اعتبار، تعارض، یکپارچگی و احساس قدرت در افراد است (هوی و سویتلند، 2000 و 2001؛ هوی و سیندن، 2004 ؛ هوی و میسکل، 2005 و 2008؛ گیلمور ، 2007، مک گوگان ، 2005).

فهرست مطالب
1-3- تعاریف متغیرها    8
1-3-1- تعاریف مفهومی متغیرها    8
1-3-1-1- ساختار سازمانی    8
1-3-1-2- ساختار تواناساز    8
1-3-1-3- ساختار بازدارنده    9
1-3-2- تعاریف عملیاتی    10
1-3-2-1- ساختار سازماني    10
2-1-1- ساختار سازمانی    11
2-1-1-1- کارکردهای ساختار    12
2-1-1-2- ابعاد ساختار سازمانی    13
2-1-1-3- انواع ساختار سازمانی    14
2-1-1-3-1- ساختار کارکردی    14
2-1-1-3-2- ساختار بخشی    14
2-1-1-3-3- ساختار ساده    15
2-1-1-3-4- ساختار ادهوکراسی    15
2-1-1-3-5- ساختار بوروکراسی ماشینی    16
2-1-1-3-6- ساختار بوروکراسی حرفه ای    16
2-1-1-3-7- ساختار ماتریسی    17
2-1-1-3-8- ساختار افقی    17
2-1-1-3-9- ساختار شبکه ای    17
2-1-1-3-10- ساختار ستاره ای    17
2-1-1-3-11- ساختار تارعنکبوتی    18
2-1-1-3-12- ساختار پارندی    18
2-1-1-3-13- ساختار خوشه ای    18
2-1-1-3-14- ساختار مجازی    19
2-1-1-3-15- ساختار وظیفه‌ای    19
2-1-1-3-16- ساختار ارگانیکی و  مکانیکی    20
2-1-1-3-17- ساختار تواناساز و بازدارنده    20
2-1-1-3-17-1- رسمیت تواناساز    21
2-1-1-3-17-2- رسمیت بازدارنده    22
2-1-1-3-17-3- تمرکز تواناساز    22
2-1-1-3-17-4- تمرکز بازدارنده    22
2-1-1-3-17-5- فرایند تواناساز    23
2-1-1-3-17-6- فرایند بازدارنده    23
2-1-1-3-17-7- زمینه تواناساز    23
2-1-1-3-17-8- زمینه بازدارنده    24
2-1-1-4- متغیرهای زمینه ای اثرگذار بر ساختار سازمانی    24
2-1-1-4-1- استراتژی و هدف    25
2-1-1-4-2- محیط    25
2-1-1-4-3- اندازه ی سازمان    25
2-1-1-4-4- سن سازمان    25
2-1-1-4-5- تکنولوژی    25
2-1-3- تاریخچه پژوهش    26
2-1-3-1-پژوهشهای خارجی    26
2-1-3-1-1-ساختار سازمانی    26
2-1-4- پژوهشهای داخلی    36
2-1-4-1- ساختار سازمانی    36
2-1-4-2- سازگاری    39
منابع و مآخذ    42
منابع فارسی    42
منابع انگلیسی    46