یکی از مرسوم ترین شیوه های خرید و فروش به ویژه در میان تجار، انعقاد قرارداد به نحو اقساطی بوده، و مضافا قانون مدنی ایران نیز علیرغم شمول این نوع از بیوع، تعریفی از آن ارائه نکرده است ، لذا در این پژوهش به بررسی و تعریف آن پرداختیم . در واقع بیع اقساطی عبارت از بیعی است که برای تأدیه ثمن و یا تسلیم مبیع ، چند مرحله و مقطع زمانی معین شده باشد. کنوانسیون بیع بین الملل کالا تعریف جامعی از بیع اقساطی ارائه نکرده و صرفا در ماده 73 تا اندازه ای به آن اشاره نموده است . قانون متحد الشکل تجاری امریکا نیز در ماده612-2 به ارائه تعریفی از بیع اقساطی می پردازد.

 

 

از سویی دیگر نظر به اهمیت مفهوم فسخ در نظام های حقوقی مختلف، به بررسی این مفهوم در کنار اصل لزوم ، گستره و موارد خروج از آن در خصوص قراردادهای اقساطی پرداختیم و به این نتیجه رسیدیم که در حقوق ایران بیع اقساطی بسیاری از آثار بیوع عادی را در برداشته و بسیاری از خیاراتی که در سایر عقود جریان دارد، شامل این قسم از بیوع نیز میگردد البته به استثنای خیار تاخیر ثمن . 

 

 

 

در کنوانسیون بیع بین المللی و همچنین قانون متحدالشکل تجاری آمریکا نیز موارد فسخ محدود بوده و می توان آنها را به عدم قابلیت اجرا و همچنین نقض اساسی قرارداد توسط طرف مقابل ، پیش بینی نقض اساسی توسط متعهد و نیز مواردی همچون تدلیس ، محدود نمود. با بررسی حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین المللی و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا به این نتیجه رسیدیم که در صورت فسخ ،علی الاصول تعهدات نسبت به آینده زایل گردیده و رابطه قراردادی پایان می یابد. فسخ عقد در حقوق ایران اثر قهقرایی نداشته و صرفا تعهدات آتی را از بین می برد و لیکن در کنوانسیون بیع بین المللی و قانون متحد الشکل امریکا، فسخ، اثر قهقرایی دارد. و در صورت فسخ، امکان مطالبه خسارت از طرف نقض کننده با رعایت شرایطی مقدور بوده و مضافا به هنگام فسخ، عوضین باید در یک زمان و با هم مسترد شوند. از آنجا که قراردادهای اقساطی از اقسام قرادادهای تجزیه پذیر هستند، لذا فسخ و ضمانت اجرای مربوطه، صرفا به همان قسط بار می شود.  

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب
1- تبیین مسأله ، ضرورت و هدف پژوهش    2
2-پیشینه تحقیق    5
3-روش تحقیق    6
4-سؤالات تحقیق    7
5-فرضیه    7
6-تقسیم بندی مطالب    7

 


بخش اول: کلیات (مفاهیم  و مبانی)    10

فصل اول: مفهوم بیع ، بیع اقساطی و فسخ در حقوق ایران ، کنوانسیون بیع بین المللی کالا (1980) وقانون متحدالشکل تجاری امریکا    11
مبحث اول: مفهوم بیع در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا    11
گفتار اول: مفهوم بیع در حقوق ایران    12
بنداول: تملیکی بودن بیع    14
بند دوم: معاوضی بودن بیع    15
بند سوم: عین بودن مبیع    16
بند چهارم: لزوم عقد بیع    17
گفتار دوم: مفهوم بیع در کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980    18
بند اول : تملیکی بودن بیع در کنوانسیون 1980    18
بند دوم: معاوضی بودن بیع در کنوانسیون 1980    21
بند سوم: عین بودن مبیع    23
بند چهارم : لزوم عقد بیع    24
گفتار سوم: مفهوم بیع در قانون متحدالشکل تجاری آمریکا    26
بند اول: تملیکی بودن بیع    26
بند دوم: معاوضی بودن بیع    27
بند سوم: عین بودن مبیع    29
بند چهارم : لزوم عقد بیع    30
گفتارچهارم: بررسی تطبیقی مفهوم بیع در حقوق ایران،کنوانسیون بیع بین المللی1980و قانون متحدالشکل تجاری امریکا    34
مبحث دوم: مفهوم بیع اقساطی در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا    34
گفتار اول: مفهوم بیع اقساطی در حقوق ایران    35
گفتار دوم: مفهوم بیع اقساطی در کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980    38
گفتار سوم: مفهوم بیع اقساطی در قانون متحدالشکل تجاری آمریکا    42
گفتار چهارم: بررسی تطبیقی مفهوم بیع اقساطی در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون تجاری متحدالشکل آمریکا    44
مبحث سوم: مفهوم فسخ در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا    46
گفتاراول: مفهوم فسخ در حقوق ایران    46
گفتار دوم: مفهوم فسخ در کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980    48
گفتار سوم: مفهوم فسخ در قانون متحدالشکل تجاری آمریکا    51
گفتار چهارم: بررسی تطبیقی مفهوم فسخ در حقوق ایران ، کنوانسیون بیع بین المللی 1980 و قانون متحدالشکل تجاری امریکا    57

 

 

فصل دوم: مبانی حقوقی فسخ بیع اقساطی در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا    60
گفتار اول: اصل لزوم    60
گفتار دوم: موارد (اسباب) خروج از اصل لزوم    63
گفتار سوم: فوریت یا تراخی در اعمال فسخ    65
مبحث دوم: مبانی فسخ بیع اقساطی در کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980    70
گفتار اول: اصل لزوم    70
گفتار دوم: موارد(اسباب) خروج از اصل لزوم    73
گفتار سوم: فوریت یا تراخی در اعمال فسخ    77
گفتار اول: اصل لزوم    80
گفتار دوم: موارد(اسباب) خروج از اصل لزوم    81
مبحث چهارم: بررسی تطبیقی مبانی فسخ بیع اقساطی در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون متحدالشکل آمریکا    82

 

 

بخش دوم: موارد و آثار فسخ بیع اقساطی در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا    84
فصل اول: موارد فسخ بیع اقساطی در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا    85
مبحث اول: موارد فسخ بیع اقساطی در حقوق ایران    85
گفتاراول: خیار مجلس    85
گفتار سوم:خیار شرط    86
گفتار چهارم: خیار تأخیر ثمن    87
گفتار پنجم: خیار رؤیت و تخلف وصف    87
گفتار ششم: خیار غبن    88
گفتار هفتم: خیار عیب    89
گفتارهشتم: خیارتدلیس    90
گفتار نهم: خیار تبعض صفقه    91
گفتار دهم: خیار تخلف شرط    92
گفتار یازدهم: تعذر تسلیم    92
مبحث دوم: موارد فسخ بیع اقساطی در کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980    93
گفتار اول: غیرممکن بودن ایفای تعهد    93
گفتاردوم: قصور اساسی هر یک از طرفین در تسلیم مبیع یا تأدیه ثمن در موعد معین    95
گفتار سوم: پیش‌بینی وقوع نقض اساسی نسبت به اقساط آینده    97
مبحث سوم: موارد فسخ بیع اقساطی در قانون متحدالشکل تجاری آمریکا    104
گفتار اول: نقض اساسی تعهد از سوی متعاملین    104
گفتار دوم: تخلف در انجام وظایف قراردادی    105
گفتار سوم: عدم ارائه تضمین مناسب(در صورت احتمال نقض)    107
مبحث چهارم: بررسی تطبیقی موارد فسخ بیع اقساطی در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا    109

 

فصل دوم: آثار فسخ بیع اقساطی در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا    110
مبحث اول: آثار فسخ بیع اقساطی در حقوق ایران    111
گفتار اول : پایان پذیرفتن رابطه قراردادی    111
گفتار دوم: امکان مطالبه خسارت در صورت فسخ عقد    114
گفتار سوم: استرداد عوضین    117
گفتار چهارم: اثر فسخ در زمان    118
گفتار سوم: استرداد عوضین    128
گفتار چهارم: اثر فسخ در زمان    131
مبحث سوم: آثار فسخ بیع اقساطی در قانون متحدالشکل تجاری آمریکا    132
گفتار دوم: امکان مطالبه خسارت در صورت فسخ عقد    134
گفتار سوم: استرداد عوضین    138
گفتار چهارم: هزینه‌های استرداد عوضین    139
مبحث چهارم: بررسی تطبیقی آثار فسخ بیع اقساطی در حقوق ایران، کنوانسیون بیع بین‌المللی 1980 و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا    141

 

 

نتیجه    145

 


فهرست منابع    151
الف: منابع فارسی    151
ج: منابع عربی    154
د: منابع لاتین    156